Over Tokio 2020

Na een kort intermezzo over Ziggo Sport ging het op 21 juli in BNR Zakendoen ‘Sport en geld’ over de aanstaande Olympische Spelen van Tokio 2020.

De Covid-19 pandemie zorgt voor een bijzondere editie. De CEO’s van enkele Japanse TOP-sponsors, de meest prominente sponsorcategorie van het IOC, hebben besloten niet aanwezig te zijn bij de openingsceremonie. Dat is geen opvallende keuze, want er is geen publiek toegestaan bij deze Spelen, dus het is niet meer dan logisch dat ook de topbestuurders afwezig zijn. Het is wel opvallend dat Toyota de Olympische reclamecampagne in Japan heeft stopgezet, hetgeen te maken heeft met het negatieve sentiment dat onder de bevolking heerst. De ‘Start Your Impossible’-campagne in andere landen worden overigens niet stopgezet, ook de campagne in Nederland loopt gewoon door.

De eerste berichten van sporters en officials uit Tokio zijn positief. Er moet weliswaar lang gewacht worden om het land in te komen, maar men voelt zich welkom in het land door de positieve reacties van officials en vrijwilligers. De verwachting is dat als de sport eenmaal begint het sentiment zal verbeteren.

De inkomsten van het IOC komen voor een belangrijk deel van sponsors en van de verkoop van mediarechten. De uitzendrechten voor allerlei vormen van media zorgen zijn dermate belangrijk, dat het stoppen van de Spelen geen optie was voor het IOC. De belangrijkste broadcast partner is het Amerikaanse NBC, waarvan moeder Conmcast de rechten van 2014 tot en met 2020 kocht voor $ 4,4 miljard. Voor deze Spelen verkocht de zender meer reclamezendtijd dan ooit, in totaal voor $ 1,25 miljard. Op de Spelen van 2016 maakte NBC een winst van $ 250 miljoen. Er is veel interesse in de VS onder publiek en adverteerders, die veel verwachten van Team USA.

Er wordt ook veel verwacht van TeamNL. Databureau Gracenote kwam met een voorspelling van 48 Nederlandse medailles, 16 gouden, 14 zilveren en 18 bronzen. Die verwachting is gebaseerd op de internationale verrichtingen in de afgelopen jaren, maar het bureau geeft er direct een disclaimer bij. Voorspellen is moeilijker dan ooit, doordat het corona-virus het internationale sportleven de afgelopen anderhalf jaar heeft stilgelegd.Ook de economen van het RUG verwachten dat Nederland de meest succesvolle Spelen ooit zal beleven. Zij voorspellen een totaal van 34 medailles waarvan 12 gouden, 11 zilveren en 11 bronzen medailles.

Het zou betekenen dat het beste resultaat van Nederland (25 medailles in Sydney 2000 waarvan 12 goud, 9 zilver en 4 brons) zou worden overtroffen. Over twee weken weten we meer…

Op 21 juli werd ook bekend gemaakt waar de Zomerspelen van 2032 plaatsvinden: Brisbane in Australië. Uit een kandidatenlijst heeft het IOC één partij gekozen, die vervolgens (als enige) een bidbook heeft moeten ontwikkelen. De ervaringen van de afgelopen jaren hebben er voor gezorgd dat de onderhandelingspositie en de strenge eisen van het IOC danig zijn afgezwakt.

De podcast van de uitzending onder leiding van Thomas van Zijl met Marcel Beerthuizen en Zakenpartner Nanne van der Leer vind je via deze link.

Over OVerstappen

Het is breaking nieuws in Nederland als er iets met de Formule 1 gebeurt en dat was op maandag 17 mei het geval. Toen werd bekend dat na negen jaar de uitzendrechten van de Formule 1 van Ziggo Sport overgaan op een nieuwe speler: NENT Group. De Nordic Entertainment Group betaalt een veelvoud van het bod van Ziggo Sport en verwierf de uitzendrechten voor Nederland voor een periode van ten minste drie jaar.

Formule 1 is heet in Nederland en dat heeft alles te maken met de successen van Max Verstappen. Jarenlang was Lewis Hamilton als coureur van het team van Mercedes oppermachtig, maar dit seizoen is het spannender dan ooit. Ziggo Sport haalt het ene na het andere record met uitzendingen van Grands Prix die meer dan 2,8 miljoen kijkers trekken.

Na negen jaar wordt Ziggo Sport aan de kant gezet. De zender heeft een geweldige programmering opgetuigd rond de opkomst van Max Verstappen. Scheidend directeur Will Moerer wordt bedankt voor alle goede zorgen, maar Formule One Management, nota bene onderdeel van Liberty Media dat eigendom is van Liberty Global dat ook de eigenaar is van Ziggo in Nederland, verkocht de rechten aan de hoogste bieder. FOM heeft zijn eigen business case die nog steeds geen zwarte cijfers schrijft. Voor sentiment is geen ruimte.

NENT Group is sinds 2019 genoteerd aan de beurs van Stockholm. Het media- en entertainmentbedrijf beschikt over tv-zenders, radiostations, streaming video platformen en tal van productiebedrijven en is in meer dan 8 landen actief: Zweden, Denemarken, Noorwegen, Finland, Estland, Letland, Litouwen, IJsland en Polen. De beursgang heeft voor investeringsbudget gezorgd dat wordt ingezet om rechten te kopen, content te ontwikkelen en nieuwe territoria in Europa te veroveren met Nederland als eerstvolgende landje. Dat zal gebeuren door middel van streaming video/OTT-platform Viaplay.

De sportzenders die NENT Group beheert, lijken qua portfolio op het aanbod van Ziggo Sport. In Zweden biedt met een totaalpakket met films & series, sport en kinderprogrammering aan voor zo’n € 45 per maand. NENT heeft aangegeven dat het kanaal dat F1 gaat uitzenden in Nederland voor een ‘reasonable price’ zal worden aangeboden. Wat het pakket gaat omhelzen is nog niet duidelijk, maar het bedrijf is druk bezig andere sportrechten te verwerven.

NENT Group wil de investering uiteraard zo snel mogelijk terugverdienen en gaat proberen de Nederlandse F1-liefhebber tot een abonnement te bewegen. De kans is groot dat Olav Mol en Jack Plooij worden ingezet om die kijker te trekken. Ziggo Sport had een samenwerkingsovereenkomst met Max Verstappen en ik kan me voorstellen dat NENT datzelfde zal doen.

Kan de F1-fan nog op een andere manier naar de trainingen en kwalificaties kijken? Dit jaar kon dat ook met de F1TV app, voor € 64,99 per seizoen, maar deze app zal volgend jaar niet langer beschikbaar zijn in ons land. Er is ook een mogelijkheid om via het basispakket van KPN en Ziggo naar een aantal F1-races op RTL Duitsland te kijken. Deze commerciële zender zendt dit seizoen 4 races uit die gratis te bekijken zijn. Of dat volgend jaar ook zo is, is nog niet duidelijk.

Ziggo Sport verliest volgend seizoen een enorme kijkerstrekker, maar de zender heeft nog steeds een interessant portfolio aan sportrechten met voetbal, tennis, rugby, Amerikaanse sporten en Nederlandse sporten zoals hockey, handbal en volleybal. Met de komst van een nieuwe speler ontstaat er een nieuwe dynamiek op het gebied van sportrechten waar niet alleen Ziggo Sport en ESPN mee te maken krijgen, maar ook de NOS, RTL en SBS.

Wellicht haalt ook de Eredivisie (het contract met Disney/ESPN loopt af in de zomer van 2025) voordeel uit de nieuwe situatie op de Nederlandse sportmarkt aan het ontstaan is, waarbij het niet ondenkbaar is dan ook andere partijen (Facebook, Amazon en misschien ook Apple en Netflix) zullen meedoen in de strijd om de rechten van de meest bekeken sportcompetitie van ons land.

In BNR Zakendoen ‘Sport en Geld’ ging het op 19 mei over OVerstappen, een verwijzing naar de reclamecampagne die Ziggo in 2016 maakte met Max Verstappen in de hoofdrol. De uitzending met Thomas van Zijl en Marcel Beerthuizen kun je terugluisteren via deze link.

Over veelgehoorde mythes die niet kloppen

Iedere industrie heeft zo zijn eigen mythes die niet kloppen. Ook in de wereld van sport en economie zijn er veel voorbeelden, verhalen die keer op keer herhaald worden maar die niet gestoeld zijn op de realiteit. Vanwege de grote aantrekkingskracht van sport als gespreksonderwerp, worden deze verhalen keer op keer herhaald. Een aantal van die mythes die maar de ronde blijven doen, werden besproken in de uitzending van BNR Zakendoen op 19 februari 2020.

Mythe 1: Een grote transfer van een bekende voetballer wordt volledig terugverdiend met de verkoop van shirts met zijn naam erop.

Mythe 2: Grote sponsors zoals adidas of Nike bepalen welke speler waar speelt en hebben invloed op de opstelling.

Mythe 3: Als bijvoorbeeld Ajax een nieuwe hoofdsponsor aankondigt, nemen rivaliserende fans van bijvoorbeeld Feyenoord in groten getale afstand van dat merk.

Vrijdag 7 november 2014: Ajax kondigt aan dat Ziggo de nieuwe hoofdsponsor wordt.

Mythe 4: Sponsoring is weggegooid geld.

In de uitzending onder leiding van Thomas van Zijl ging het over het ontstaan van deze mythes, waarom ze niet kloppen en hoe het wel zit. De uitzending kun je terugluisteren via deze BNR-link. De podcast-aflevering vind je hier.

Over de Rugby World Cup

De Rugby World Cup wordt sinds 1987 georganiseerd en is dus nog een betrekkelijk jong kampioenschap als je dat vergelijkt met WK’s in andere sporten. In ruim 30 jaar is het uitgegroeid tot een van de meest bekeken sportevenementen ter wereld en dan vooral in Angelsaksisch georiënteerde landen.

RWC 2019 wordt in 12 steden in Japan georganiseerd en is het eerste rugby wereldkampioenschap dat in Azië wordt gehouden. Men verwacht meer dan 400.000 internationale bezoekers die het 44 dagen durende evenement zullen bezoeken.

Het is de grootste en laatste testcase voor de Olympische Spelen die over iets meer dan 300 dagen beginnen. In BNR Zakendoen ging het sport & economie-item over de Rugby World Cup: over de sport, over de favorieten, over de sponsors, over de economische impact en over rugby in Nederland.

Thomas van Zijl stelde de vragen samen met Zakenpartner Jacqueline Zuidweg. De video van de uitzending vind je hier, de podcast vind je hier. Alle podcasts van BNR Zakendoen-items over de commercie van sport zijn te vinden via je favoriete podcast app. Zoek op ‘Over sport en economie’.

Dafne zit Epke commercieel op de hielen

Door Gerard den Elt

Olympisch kampioenen Epke Zonderland en Ranomi Kromowidjojo zijn volgens onderzoeksbureau Nielsen Sports qua marketingwaarde nog altijd het meest interessant, maar atlete Dafne Schippers nadert hen aan de vooravond van de Olympische Spelen in Rio met rasse schreden.

Op basis van commerciële waarde en populariteit plaatst Nielsen Sports turner Zonderland (sponsors o.a.: Campina, VW, Gazelle en AA Drink) op de eerste plaats van de 241 Olympiërs die in Rio actief zijn. Zwemster Kromowidjojo, in het bezit van drie gouden medailles en deals met onder andere Procter & Gamble, Auping, NN Investment Partners en Arena, volgt op een tweede plaats.

Top 5

Dafne Schippers, kandidaat voor Olympisch goud in Rio op de 100 en 200 meter, volgt op de derde plaats. De top 5 wordt gecompleteerd door wielrenners Marianne Vos (4) en Tom Dumoulin.

Nielsen Sports, dat onlangs de Amsterdamse marktonderzoeker Repucom overnam en een dochter is van consumentenonderzoeksbureau Nielsen (S&P), stelt dat de commerciële waarde van Zonderland en Kromowidjojo de afgelopen jaren na hun gouden succes in Londen (2012) nauwelijks veranderd is. De bekendheid van Schippers is echter als een komeet omhooggeschoten. Twee jaar geleden kende nog maar 36 procent van de Nederlanders de blonde sprintster uit Utrecht, nu is dat 74 procent.

Celebrityscore

Het onderzoeksbureau beoordeelt niet alleen de bekendheid, maar ook de sympathie en het vertrouwen bij de Nederlandse bevolking. Op basis daarvan wordt een celebrity-score gemaakt, die vertaald wordt in commerciële waarde. Zonderland heeft op die lijst de hoogste score (76,00), gevolgd door Kromowidjojo (73,20) en Schippers (72,40). Vos scoort 71,64, Dumoulin (64,74).

Epke Zonderland is ook de bekendste Nederlandse Olympiër met een algemene bekendheid van 81 procent onder de Nederlandse bevolking.

Uit het onderzoek blijkt tevens dat Dafne Schippers volgens de enquête het meest geschikt wordt geacht als vlaggendrager bij de openingsceremonie. Achter haar volgt de sprinter Churandy Martina.

Zwemmen is volgens Nielsen Sports de sport die 41 procent van de Nederlanders het meest zullen volgen, op de voet gevolgd door voetbal (39 procent), atletiek (37 procent), wielrennen op de weg (32 procent) en hockey (31 procent).

‘Je komt haar overal tegen, zelfs op een groot billboard in een sportzaak in Kroatië’

Sportmarketeer Marcel Beerthuizen

‘Echte sprintstér’

De mening van het publiek over de commerciële waarde van Olympiërs wijkt volgens Marcel Beerthuizen van sportmarketingbureau bigplans behoorlijk af van de zakelijke werkelijkheid.

Niet Zonderland noch Kromowidjojo, maar Schippers is onder de Nederlandse Olympiërs in de ogen van Beerthuizen nu al de commerciële winnaar in Rio. Zij heeft de meeste contracten afgesloten, zoals met Nike als wereldwijd ambassadeur, maar ook met Campina, AA Drink, Ziggo, NS (‘Wij hebben Sprinters, maar er is maar één echt sprintstér!) en Nuon. Samen met onder andere de Britse Olympisch kampioen Mo Farah is zij een van de gezichten van de nieuwe schoenenlijn Nike Free 5.0.

Beerthuizen: ‘Ze is zo gewoon als ieders buurmeisje, zéér naturel. Maar ze is tevens een opvallende verschijning en een wereldtopper in de grootste sport die op de Olympische Spelen ook de meeste aandacht krijgt. En dan ook nog eens op de twee loopnummers waarvoor alle sportfans even gaan zitten, de 100 en 200 meter.’’

Billboard in Kroatië

Haar wereldwijde vermaardheid moet volgens hem niet worden onderschat. ‘Je komt haar overal tegen, zoals laatst in een sportzaak in Kroatië waar ik was en waar een groot billboard van Dafne hing. Dat zegt genoeg.’

Dat ze met bonussen voor Olympische medailles in Rio veel geld zal verdienen, vindt Beerthuizen minder interessant. ‘Ze vindt haar sport belangrijker dan geld. Dat draagt juist bij aan haar populariteit.’

Dit artikel is verschenen in het FD, 28 juli 2016.

Zenders vechten om de sportkijker

De slag om de sportkijker

Door Menno van Dongen

Wat willen kijkers nog rechtstreeks op tv zien? Sport. Daarom kunnen zenders eigenlijk niet meer zonder. De concurrentie om de uitzendrechten groeit en de fan moet zappen.

De sportzomer is nauwelijks begonnen en nu al klagen critici volop over de media-aandacht voor het EK voetbal. Dit weekeinde krijgen ze het nog zwaarder, met twee kwartfinales in Frankrijk, de Formule 1, tennis op Wimbledon, de Tour de France en talloze voor- en nabeschouwingen.

Een tv-zender die relevant wil blijven, kan niet meer zonder sport, zegt sportmarketingdeskundige Marcel Beerthuizen. ‘Je ziet het op het EK: Engeland – IJsland en wedstrijden van België trekken bij de NPO meer dan 3 miljoen kijkers.’ Uiteindelijk is dat waar het om gaat: een groot publiek trekken en dankzij reclame je investering proberen terug te verdienen.

Minder sporthaters

Volgens Beerthuizen zijn er minder echte sporthaters in Nederland dan je misschien zou denken: ‘Dat is nog geen 10 procent van de bevolking. Topwedstrijden van Oranje trekken hier 12 à 13 miljoen kijkers, dan zit bijna iedereen voor de tv. Meer dan 90 procent van de Nederlanders heeft naar de Olympische Winterspelen van Sotsji gekeken.’

Het past in een trend: kijkers schakelen alleen nog massaal in voor nieuwsuitzendingen, actuele talkshows, grote amusementsprogramma’s en sportevenementen. Die wil je rechtstreeks zien, al dan niet terwijl je er via sociale media commentaar op geeft. Veel traditionele tv-uitzendingen trekken minder publiek, omdat het aanbod bij Netflix en HBO aantrekkelijker is.

Sport verkoopt, dus is de concurrentie groot. Allerlei commerciële omroepen mengen zich in de strijd om de uitzendrechten. SBS haalde de Champions League binnen, drie sportzenders trokken de portemonnee voor andere competities: Eurosport, betaalkanaal FOX Sports en Ziggo Sport. Die zender, alleen beschikbaar voor Ziggo-abonnees, trok dankzij een sensationele zege van Formule 1-coureur Max Verstappen al eens 1,1 miljoen kijkers. Wie dit weekend alle topsport live wil volgen, moet naar een paar beeldschermen tegelijk kijken (zie blokkenschema).

‘Er zijn veel zenders met interesse in sportrechten’, zegt NOS-directeur Jan de Jong. Toch is hij vol vertrouwen over de toekomst: ‘Wij zijn de echte sportzender van Nederland, bij ons is het echt helemaal gratis. Ons criterium is niet de hoeveelheid, maar wat relevant is.’ Tijdens de sportzomer pakt de publieke omroep uit, op televisie, radio en internet. De redactie maakt 150 uur tv over het EK voetbal, 200 uur over de Tour de France en 300 uur over de Olympische Spelen, in augustus.

Kenners denken dat de publieke omroep het op termijn moeilijker zal krijgen. Eurosport ontpopt zich tot een serieuze concurrent, net als nieuwkomer Ziggo Sport. Beide zenders zijn onderdeel van het imperium van de schatrijke Amerikaanse ‘cable cowboy’ John Malone. Vorig jaar versloeg Discovery Communications – waarvan hij aandeelhouder is – de Europese publieke omroepen in de strijd om de uitzendrechten van de Spelen van 2018 tot 2024. Het bedrijf betaalde het astronomische bedrag van 1,3 miljard euro.

De NOS slaagde erin een ruime ‘sublicentie’ terug te kopen van Discovery/Eurosport, waardoor de belangrijkste olympische sporten te zien blijven bij de publieke omroep. Maar het signaal is niet mis te verstaan: de concurrentie heeft diepe zakken en is bereid ver te gaan.

“Meer dan 90 procent van de Nederlanders heeft naar de Spelen van Sotsji gekeken.” Marcel Beerthuizen, sportmarketingdeskundige

Is Nederland wel groot genoeg voor drie sportzenders, inclusief FOX Sports, én de NOS? Alco de Jong, manager Benelux van Discovery Networks, denkt van wel: ‘Ik geef toe dat het druk is op de markt, mede omdat je maar met een beperkt aantal sporten echt het verschil kunt maken. Als zender moet je scherp zijn en heel goed weten wat je wilt.’ Eurosport heeft daarom zijn strategie aangepast. ‘Vroeger bestond ons aanbod vooral uit door de centrale regie in Parijs samengestelde beelden’, zegt Gijs Poortman, production manager van Eurosport. ‘Nu kiezen we er vaker voor zelf ter plaatse te zijn bij evenementen, en het tv-aanbod verschilt per regio.’

Afgelopen weekend deed niet alleen de NOS live verslag van de TT in Assen, Eurosport was ook op het motorcircuit, met eigen verslaggevers en een presentatrice. Achter de schermen was de vreugde bij Eurosport groot toen bleek dat de concurrent tijdens de belangrijkste race moest stoppen met de uitzending. Het tijdschema van NPO 1 werd in de war geschopt door een regenpauze. De NOS moest kiezen en gaf de voetbalwedstrijd Frankrijk – Ierland voorrang. Ongeveer 88 duizend motorsportfans zapten naar Eurosport: de herstart trok daar 259 duizend kijkers.

Zo profiteert de sportliefhebber van het grotere aanbod, al wordt het niet overzichtelijker en zit soms een decoder in de weg. Sportbonden en organisatoren hebben er ook baat bij, in hun zoektocht naar nieuwe kijkers en sponsors.

Toen IOC-voorzitter Thomas Bach vorig jaar hardop droomde van een tv-zender met alleen maar olympische sporten, liet de topman van Discovery weten dat hij daar graag aan wilde meewerken. ‘Het is onze visie om de olympische vlam 365 dagen per jaar te laten branden’, zei hij bij CNN. Mede daarom kreeg Discovery de rechten. Sindsdien is weinig vernomen over de revolutionaire plannen, maar nu de Spelen in aantocht zijn, wordt op korte termijn duidelijkheid verwacht.

Wie zendt wat uit?

NOS
Voetbal: WK incl. kwalificatie (2018, 2022), eredivisiesamenvattingen; Olympische Spelen 2016, Olympische Spelen 2018 en 2020 (sublicentie); autosport: samenvattingen Formule 1; motorsport: TT Assen; wielrennen: Ronde van Frankrijk, Ronde van Spanje, klassiekers, WK’s; tennis: Roland Garros, Australian Open, ABN Amrotoernooi; schaatsen: wereldbeker, EK en WK’s; atletiek: EK en WK.

Ziggo
Autosport: Formule 1; voetbal: Engeland, Spanje, België, UEFA Champions League (decoder); golf: European Tour, US PGA Tour etc.; tennis: o.a. Davis Cup, Fed Cup, WTA-toernooien; basketbal: o.a. NBA.

SBS broadcasting
Voetbal : oefenduels Oranje, UEFA Champions League (Veronica), KNVB-beker (samenvattingen, vanaf kwartfinales live), samenvattingen eerste divisie.

Fox sports
Voetbal: eredivisie, eerste divisie, KNVB-beker, UEFA Europa League, Duitsland, FA Cup.; tennis: Wimbledon, ATP-500 en -1000 toernooien.

Eurosport
Motorsport: MotoGP, incl. TT Assen; voetbal: Italië, Frankrijk, Amerika.; Olympische Spelen: 2018-2024; wielrennen: Ronde van Italië, Ronde van Zwitserland, Ronde van Frankrijk, Ronde van Spanje; tennis: Australian Open, Roland Garros, US Open; vrijwel alle wintersporten.

RTL
Voetbal: UEFA Europa League, darts: PDC.

Dit artikel is verschenen in de Volkskrant van 1 juli 2016.