Op 1 juni 2011 voerde de UEFA onder aanvoering van Michel Platini regels voor Financial Fair Play in. Een controlesysteem dat financieel gezond beleid bij Europese voetbalclubs moet bevorderen en dat ongelijkheid moet voorkomen vanuit de gedachte dat daarmee de toekomst van het voetbal wordt gewaarborgd. De belangrijkste bepalingen zijn dat een club over een periode van 3 jaar niet meer dan €30 miljoen verlies mag lijden en dat sponsorinkomsten autonoom en realistisch zijn.
Football Leaks en Der Spiegel zorgden ervoor dat er informatie openbaar werd over Manchester City waaruit bleek dat de regels voor sponsoring werden overtreden. Van het sponsorcontract met Etihad Airways €75 miljoen werd €66 miljoen betaald door een entiteit die direct was gelieerd aan de eigenaar van de club. UEFA bestrafte City met een boete van €30 miljoen en een uitsluiting van twee jaar voor de Champions League, dat mogelijk voor een verlies van €275 miljoen zorgt. Manchester City gaat in beroep en heeft batterijen advocaten klaarstaan om de UEFA aan te vallen.
Op 26 februari 2020 ging het in BNR Zakendoen #sporteconomie over de UEFA en Financial Fair Play. Over de achtergronden van dit controlesysteem, over rechtvaardigheid, over eerdere sancties, over het effect van FFP, over de druk op de UEFA en over de vraag hoe deze kwestie zich verder zal ontwikkelen. De uitzending stond onder leiding van Thomas van Zijl met sidekick en Zakenpartner Conny Dorrestijn.
De video van de uitzending vind je hier en de podcast vind je hier. het podcast platform met alle uitzendingen van BNR Zakendoen ‘Over sport en economie’ is hier te vinden of via je favoriete podcast app.
Iedere industrie heeft zo zijn eigen mythes die niet kloppen. Ook in de wereld van sport en economie zijn er veel voorbeelden, verhalen die keer op keer herhaald worden maar die niet gestoeld zijn op de realiteit. Vanwege de grote aantrekkingskracht van sport als gespreksonderwerp, worden deze verhalen keer op keer herhaald. Een aantal van die mythes die maar de ronde blijven doen, werden besproken in de uitzending van BNR Zakendoen op 19 februari 2020.
Mythe 1: Een grote transfer van een bekende voetballer wordt volledig terugverdiend met de verkoop van shirts met zijn naam erop.
Mythe 2: Grote sponsors zoals adidas of Nike bepalen welke speler waar speelt en hebben invloed op de opstelling.
Mythe 3: Als bijvoorbeeld Ajax een nieuwe hoofdsponsor aankondigt, nemen rivaliserende fans van bijvoorbeeld Feyenoord in groten getale afstand van dat merk.
Vrijdag 7 november 2014: Ajax kondigt aan dat Ziggo de nieuwe hoofdsponsor wordt.
Mythe 4: Sponsoring is weggegooid geld.
In de uitzending onder leiding van Thomas van Zijl ging het over het ontstaan van deze mythes, waarom ze niet kloppen en hoe het wel zit. De uitzending kun je terugluisteren via deze BNR-link. De podcast-aflevering vind je hier.
Het idee van een BeNeLiga, een supercompetitie van het Nederlandse en Belgische topvoetbal, komt om de zoveel tijd bovendrijven. In 1949 werd het idee van een duo competitie voor het eerst genoemd, maar we kennen het vooral van de oud-preses van PSV Harry van Raaij die het in 1996 lanceerde. Dat kwam te vroeg want organisatorisch niet haalbaar. Een proefballon van Marco van Basten in 2006 leverde niets op. Nu is het Bart Verhaeghe, de eigenaar van Club Brugge, die een poging doet.
Elf Nederlandse en Belgische clubs hebben twee notities van Deloitte tot zich genomen en geoordeeld dat het zinvol is een businessplan te laten ontwikkelen. Dat plan moet binnen drie maanden worden opgeleverd.
De BeNeLiga zou bestaan uit 10 Nederlandse en 8 Belgische clubs met promotie- en degradatie regelingen voor één club per land. Een Nederlands/Belgische competitie in een markt met dertig miljoen inwoners zou volgens eerste ramingen zo’n 250 tot 400 miljoen euro aan tv-rechten en marketinggelden moeten opbrengen, veel meer dan beide landen nu afzonderlijke uit de markt halen. Grote wedstrijden moeten voor meer weerstand (voor de spelers), meer spanning (voor de fans) en meer inkomsten (met name van uitzendorganisaties en sponsors) opleveren.
Er zijn nog wel veel vragen: wat zou er gebeuren met de 10 plaatsen in de Europese bekertoernooien die beide landen nu hebben? De kans dat die in stand worden gehouden door de UEFA is erg klein. Hoe aantrekkelijk is de BeNeLiga voor fans en volgers in Be en Ne en in het buitenland? Misschien wel het allerbelangrijkste: wat gebeurt er met de clubs die achterblijven in de eigen competities? Er zijn nog veel meer aandachtspunten, bijvoorbeeld het fiscale regime en de spelregels voor het aantrekken van niet-EU-spelers die nu enorm verschillen in de beide landen. Dan zijn er andere belangrijke operationele issues zoals logistiek en veiligheid.
Ingrijpende veranderingen in voetballand lopen vrijwel altijd dood door conservatisme, daaraan gekoppeld negatief sentiment en de angst voor het onbekende. De governance van het profvoetbal maakt dat de meerderheid liever houdt wat hij heeft en er daardoor niets gebeurt. De beleidsbepalende mensen van de overkoepelende leagues en de grote clubs beseffen dat er iets moet gebeuren om de kwaliteit een aantrekkingskracht van het ‘product’ voetbal op peil te houden en te blijven groeien. De komst van een gesloten Champions League of andere supercompetitie voor de Europese voetbalelite, de ontwikkeling van samengestelde buitenlandse competities (o.a. in de Balkan) en de concurrentie van andere vormen van vrijetijdsbesteding maken het noodzakelijk dat er wordt gekeken wat alternatieven zijn. Het is dus goed dat de haalbaarheid van een BeNeLiga wordt bestudeerd, hoewel je nu al weet dat de uitkomsten niet rationeel maar emotioneel zullen worden beoordeeld.
In de media werd gesuggereerd dat de BeNeLiga dichterbij is dan ooit. Dat is nog maar de vraag. In ieder geval is het idee nooit beter onderzocht dan nu gebeurt. Een belangrijke vraag is of Nederland de Belgen nodig heeft om een sprong voorwaarts te maken. Uiteindelijk zal de verdeling van (extra) inkomsten bepalend zijn of er veranderingen zoals de BeNeLiga er ook daadwerkelijk komen. Is het niet een idee te starten met een BeNe Beker als proeftuin om te bepalen hoe een Nederlandse Belgische duo competitie wordt ervaren?
Op 12 februari ging het in BNR Zakendoen over de BeNeliga. Over kansen, mogelijkheden, risico’s en de haalbaarheid van dit concept. De vragen kwamen van presentator Thomas van Zijl en Zakenpartner Hetty van Ee, voorzitter van NCD, de Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren.
Generatie Z wordt gevormd door mensen geboren tussen 1995 en 2010. Het zijn digital natives, mensen die eerder konden swipen dan spreken. Ze zijn opgegroeid met de mobiele telefoon die een belangrijke rol speelt in hun leven, als oog op de wereld en als instrument om te verbinden en te delen.
Er wordt veel over deze generatie geschreven. Trendwatcher René Boender en psycholoog Jos Ahlers interviewden de afgelopen tien jaar meer dan 15.000 Zoomers (zoals ze ook wel worden genoemd) en schreven daar drie boeken over.
In BNR Zakendoen ging het op 5 februari over Gen Z en hun consumptie van sport. Sport is belangrijk in het leven van de Gen Z-ers en wordt vooral op mobiele apparaten gevolgd en gekeken met focus op doelpunten/scores en andere bijzondere momenten.
In de Verenigde Staten zijn er sportkanalen die zich volledig op Generatie Z richten, zoals Overtime en Whistle. Overtime richt zich vooral op de de sterren van morgen in het basketbal en American football en op jonge atleten met exceptionele talenten. Beelden worden met de mobiele telefoon gemaakt door freelancers uit dezelfde leeftijdsgroep (peers), die de content versnijden in ruwe en authentieke beelden. Het gaat om wedstrijden, maar vooral om het dagelijks leven van de atleten waarvan sommigen meer social media volgers hebben dan gearriveerde sportsterren. Overtime heeft meer dan 1 miljard viewers per maand die meer dan 250 miljoen minuten kijken. De investeerders staan in de rij voor dit soort ventures, maar het generen van commerciële inkomsten is nog niet eenvoudig en moet komen uit onder meer advertising, sponsoring, de verkoop van merchandise en het organiseren van eigen evenementen.
Generatie Z sport zelf ook, om fit te blijven maar ook vanwege de sociale component om actief te zijn met leeftijdsgenoten. Traditionele lidmaatschappen zijn minder interessant voor deze groep. Sporten wordt gedaan als er zin en tijd is en nieuwe marketingconcepten als ClassPas, One.Fit en Champ spelen in op die behoefte. Ook het spelen van games blijft maar groeien, de share of wallet van mobiele games wordt jaar op jaar groter.
Ook in Nederland zijn er goede voorbeelden van concepten die zich richten op Generatie Z. KNVB heeft Kicks ontwikkeld, een combinatie van Cross-Fit en voetbal. Only Football van Soufiane Touzani heeft honderduizenden Z-ers als volger en speelt met verschillende formats in op de behoefte van de doelgroep en adverteerders. Een ander goed voorbeeld is de Tour de Tietema, die met een serie van bijzondere challenges in staat bleek jonge mensen te interesseren in de Tour de France. Voetbalclubs als Ajax en AZ hebben jonge marketeers in dienst die zich volledig richten op het betrekken van Generatie Z.
Wat zijn belangrijke inzichten voor sportorganisaties en mediabedrijven die zich op Generatie Z willen richten? Zorg voor zichtbaarheid op mobiele apparaten, met . YouTube als een van de belangrijkste kanalen. Breng verhalen uit het leven van sporters en coaches, idealiter gepresenteerd door leeftijdsgenoten. Zorg er voor dat de content rauw en niet te gestileerd is, dat verhoogt de authenticiteit. Verspreid highlight videos om de betrokkenheid bij de doelgroep te vergroten. Zorg ervoor dat je sport altijd ‘aanstaat’ (always on) op de social media kanalen die Gen Z-ers volgen.
Ook in deze aflevering van BNR ‘Over sport en economie’ kwamen de vragen van Thomas van Zijl. De uitzending is hier terug te kijken en hier terug te luisteren. Alle uitzendingen van deze serie zijn te vinden op deze website, de website van BNR en ook te beluisteren via je favoriete podcast app.
Een interview in het programma BNR Ochtendspits met Bas van Werven en Thomas van Groningen over de 54e editie van de Super Bowl die op 2 februari 2020 werd gespeeld en met 31 – 20 werd gewonnen door de Kansas City Chiefs.
Het ging over de wedstrijd, over commercials, over politiek en over de Pepsi Half Time Show met Jennifer Lopez en Shakira.
Albert Heijn boekt in de eerste weken van 2020 communicatieve en commerciële successen met de voetbalplaatjes spaaractie. Dit jaar met nieuwe elementen, zoals het digitale album en de mini-games. Maar het mechanisme van het sparen van sporters is al meer dan 100 jaar oud.
In 1907 kwam het sigarettenmerk Union met een actie waarbij 30 zwart-wit plaatjes van voetballers konden worden gespaard, nog zonder album. Het resulteerde in een stijging van de verkoop. Het zorgde er ook voor dat aan de namen van voetballers die al bekend waren ook een gezicht werd gekoppeld, omdat er incidenteel tekeningen werden afgebeeld bij de verslagen van voetbalwedstrijden. Volgens een anekdote vond zelfs koningin Wilhelmina dat voetballer Bok de Korver nog bekender was dan zijzelf, met dank dus aan Union sigaretten. In de jaren daarna komen er meer sigarettenmerken met voetbalplaatjes. Tijdens de Olympische Spelen van 1928 zijn er ook verschillende spaaracties. Aan het begin van de jaren 30 start het tabaksmerk Miss Blanche een spaaractie met de eerste kleurenplaatjes die bovendien in een album konden worden geplakt. Het ging daarbij niet alleen om voetballers, maar ook om wielrenners, andere sporters en filmsterren. In de jaren 30 werden de acties zo populair dat ze werden verboden vanwege oneerlijke concurrentie.
Het Union-voetbalplaatje uit 1907 van Toine van Renthergem, Oranje international en speler van onder meer HC&FC Victoria 1893.
In de jaren 50 keren de plaatjes terug door acties van merken als Bolletje, Brio, Red Band en Planta met albums met voetballers, schaatsers en andere sporters. Maar ook met speldjes, sigarenbandjes, poppetjes, koppen en munten wordt de verzamelwoede aangewakkerd.
Vanaf de jaren 60 komen er plaatjes op de markt waarvoor betaald moet worden, van Van der Hout en van Panini. Het eerste Panini-album in Nederland werd in 1978 geintroduceerd.
Het is Plus Supermarkten die als sponsor van de Eredivisie in 2005 de voetbalplaatjes terugbrengt. Met groot succes want het zorgt voor een versterking van het merk en substantiële extra omzet in de winkels. Na drie jaar neemt Albert Heijn het concept over. In 2016 komt Plus weer een keer terug met een plaatsjesactie.
De huidige plaatsjesactie van Albert Heijn is ongekend succesvol. Er zijn 262 uniek plaatjes van alle spelers van de Eredivisie, Oranje en de OranjeLeeuwinnen. Ook dit jaar is er een app met als noviteiten een digitaal album en vier spelletjes. De aantallen zijn enorm: er zijn één miljoen albums en dertig miljoen plaatjes geproduceerd. De app is twee keer zoveel gedownload als vorig jaar. Er zijn inmiddels als 7,5 miljoen plaatjes gescand en de mini-games zijn 2,5 miljoen keer gespeeld. Er is een positieve invloed op merkvoorkeur en omzet en Albert Heijn verstevigt haar positie als sponsor van de KNVB en het Nederlandse voetbal. De actie loopt tot en met 16 februari.
Concurrent Jumbo is vandaag (29 januari) gestart met een actie voor kaarten voor de Jumbo Super Friday tijdens de Formule 1 Grand Prix in Zandvoort. Met een actiecode kunnen klanten maximaal zes kaarten met 50% korting bestellen.
Sport en sparen, het is al 113 jaar een succesvolle formule. In BNR Zakendoen van 28 januari bespraken we de historie, de ontwikkelingen, de investeringen én de opbrengsten voor alle betrokkenen. Het item stond onder leiding van presentator Thomas van Zijl, de Zakenpartner was Mirjam Bink van I-recruiting en ONL voor Ondernemers.
De uitzending is terug te vinden als video of podcast.
Deze week komt het Tata Steel Chess Tournament tot zijn hoogtepunt. Het evenement dat voor de 82e keer wordt georganiseerd, heeft een bijzondere status in sponsorland want het is het langstlopende sportsponsorship in Nederland.
Het begon in 1938 in Beverwijk als Hoogoven schaaktoernooi. Max Euwe was in 1935 wereldkampioen schaken geworden wat voor een enorme aanwas van nieuwe leden van de schaakbond zorgde. Vanaf 1999 werd het evenement omgedoopt tot Corus schaaktoernooi en in 2010 werd het overgenomen door rechtsopvolger Tata Steel, dat ondanks moeilijke marktomstandigheden het evenement blijft steunen. Vorig jaar ontving het bedrijf de gouden SponsorRing voor langlopende sponsorships.
Sinds 2014 gaat het toernooi ook een speeldag het land in, dit jaar werd het Philips Stadion aangedaan door de wereldtoppers en de 2.000 amateur-schakers die aan het toernooi deelnemen.
Bij dit ‘Wimbledon van het schaken’, dat publicitair veel aandacht krijgt en via online verslaggeving de hele wereld over gaat, zijn vele ogen gericht op de absolute superster Magnus Carlsen, wereldkampioen in klassiek, rapid en blitz schaken, de drie ‘Grand Slams’ van deze denksport. Ook Nederlanders doen mee aan het toernooi voor Internationale Grootmeesters, zoals Anish Giri en het nieuwe talent Jorden van Foreest.
De Nederlandse schaakbond KNSB verheugt zich in een enorme groei van jonge leden en dat heeft alles te maken met apps en online programma’s zoals Chessity en Chess.com waarmee kinderen op een speelse en uitdagende manier leren schaken.
Schaken wordt maatschappelijk ingezet voor de ontwikkeling van kinderen o.a. in achterstandswijken met succesvolle projecten in Amsterdam, Rotterdam, Haarlem en Hilversum. Ook is er ‘correspondentieschaak nieuwe stijl’ in ontwikkeling gericht op senioren. Voor jong en oud is schaken een uitstekend spel om je cognitieve vermogens te ontwikkelen en op peil te houden.
Een andere opvallende ontwikkeling is de inzet van schaken als selectiemiddel voor het werven van personeel. Een bedrijf als Deloitte zet schaken in voor de selectie van nieuwe medewerkers. Strategisch inzicht, analytisch- en concentratie vermogen zijn daarbij belangrijke criteria.
Een grappige en uitdagende variant is schaakboksen. Ontwikkeld door de Nederlandse kunstenaar Iep Rubingh in 2003 was het in januari van dit jaar terug in Paradiso. Bruut geweld op het bord en in de ring, een bijzondere combinatie.
In BNR Zakendoen van 22 januari stond schaken centraal. De uitzending stond onder leiding van Thomas van Zijl met Wendy van Ierschot als Zakenpartner. De video van de uitzending vind je hier, de podcast vind je via deze link.
Sinds 1998 presenteert Deloitte ieder jaar de Football Money
League, een rapportage over de ontwikkelingen in de Europese voetbaleconomie. Ook
dit jaar was er genoeg aanleiding om het 23e rapport te bespreken in
BNR Zakendoen #sporteconomie.
Het geld blijft maar in het voetbal stromen. Enkele opvallende cijfers: De Top 20 laat ten aanzien een groei zien van 11%, van €8.3 miljard naar € 9.3 miljard: 44% komt van de verkoop van uitzendrechten, 40% uit commerciële activiteiten (sponsoring, merchandising, licenties e.d.) en 16% van kaartverkoop.
In het eerste jaar van verschijning van het onderzoek (1998) was de totale omzet van de Top 20 €1,2 miljard. In 2006 was het totaal €3 miljard en had de toenmalige nummer 1 Real Madrid een omzet van €275,5 miljoen. In 2010 was de optelsom van de grootste 20 clubs €3,9 miljard. Ook toen voerde de Koninklijke de ranglijst aan met een omzet van €400 miljoen.
Fc Barcelona is de nieuwe nummer 1 met €840,4 miljoen, een nieuw record en maar liefst €150 miljoen meer dan in het seizoen 2017/2018. De belangrijkste redenen van die enorme stijging: er is meer aandacht voor het bouwen van het merk (focus op meer betrokken fans via unieke content) en de club heeft alle activiteiten op het gebied van merchandising en licensing in eigen hand genomen. Ook niet onbelangrijk: ze hebben een speler met de naam Messi…
Ajax is de eerste club uit een kleinere voetbaleconomie op plek 23 met €199,4 miljoen. Als je alleen naar commerciële inkomsten zou kijken, staat Ajax zelfs in de Top 20.
Wat ook opvalt is dat bij 75% van de clubs een speler meer volgers op sociale media heeft dan de club zelf. Ander interessant feitje: de voetbal economieën van Manchester (United en City) en Londen (Tottenham Hotspur, Chelsea, Arsenal en West Ham United) zijn groter dan 1 miljard met respectievelijk € 1,3 en €1,7 miljard.
Ik ben benieuwd wat volgend jaar gaat brengen. Zal Manchester United (#3) verder wegzakken nu de club maar geen sportieve successen boekt, geen wereldsterren op het veld heeft staan en hoofdsponsor Chevrolet stopt? Hoe hoog reikt Liverpool (#7) dankzij de aansprekende resultaten op en naast (Nike) het veld? Zullen er weer nieuwe records worden gebroken? Deloitte verwacht dat het einde van de double-digit growth in zicht komt omdat inkomsten van uitzendrechten niet verder zullen groeien. Ik betwijfel dat: de uitzendrechten van premium events zijn nog steeds in trek, de prijzen van oefenwedstrijden en kleinere competities staan wel onder druk. De verdere penetratie van betaaltelevisie en de razendsnelle opkomst van OTT (met andere woorden ‘Netflix voor voetbal’) vormen twee nieuwe geldgeisers, die pas echt gaan spuiten als lopende tv-contracten zijn afgelopen. Het zal ervoor zorgen dat de financiële verschillen nog groter worden.
De uitzending van BNR Zakendoen #sporteconomie van 15 oktober werd gepresenteerd door Thomas van Zijl met als Zakenpartner Ageeth Telleman en is terug te vinden als video of podcast.
De podcasts van alle afleveringen van het sport & economie-item in BNR Zakendoen vind je op Anchor of via je favoriete podcast-app onder de titel ‘Over sport en economie’.
Is de Nederlandse sportkalender ooit zo vol geweest als in 2020? Zeker als je daar ook nog eens culturele evenementen als het Songfestival, het Mahler Festival en SAIL erbij optelt, wordt dit een jaar vol spanning en beleving.
Aan onderwerpen op het terrein van sport en economie is er dus geen gebrek. Ook in 2020 is e in BNR Zakendoen wekelijks aandacht voor de actuele ontwikkelingen.
In de eerste uitzending op 8 januari ging het over de consequenties en uitdagingen voor sportorganisaties, bedrijfsleven en de samenleving. Wat zijn belangrijke ontwikkelingen? Wat kunnen we verwachten op het terrein van media en technologie? Blijven de investeringen maar toenemen? Thomas van Zijl stelde de vragen, gast was deze woensdag Marja Ruigrok, wethouder van Haarlemmermeer. Dit is de link naar de video van de uitzending en dit de link naar de podcast.
In het eerste Sportforum van 2020 ging het op 6 januari over trainingskampen in Qatar, de uitdagingen voor Oranje bondscoach Ronald Koeman, langebaanschaatsen, shorttrack, darts en volleybal.
De uitzending stond onder leiding van Jeroen Stomphorst en Henk van Steeg. Gasten waren N)S Sport-verslaggever Joris van den Bergh, AD Sportwereld-jpurnalist Daniël Dwarswaard en Marcel Beerthuizen van sponsoringadviesbureau bigplans.
