Tag: sport & economie

Geplaatst op

Niets is voor eeuwig

Nike wordt vanaf 2027 de nieuwe ‘kit supplier’ van de Duitse voetbalbond DFB en neemt de plaats in van adidas. De relatie met adidas bestaat meer dan 75 jaar. Grote paniek in Duitsland. Het aanstaande afscheid leidde tot vragen in de Duitse politiek. Robert Habeck, minister van Economische Zaken noemde het “een gebrek aan patriottisme”. Gezondheidsminister Karl Lauterbach reageerde furieus: “Ik denk dat het een verkeerde beslissing is als de commercie een traditie en een stukje thuis vernietigt…” 

Volgens de DFB had Nike verreweg het beste voorstel. Het zou om een jaarlijkse fee van € 100 miljoen gaan. Het lange huwelijk tussen de DFB en adidas komt tot een einde. Een huwelijk met een prachtige geschiedenis vol verhalen, zoals het winnen van het WK 1954 dankzij de toen revolutionaire schroefnoppen op de adidas voetbalschoenen.

Een huwelijk waarvan je denkt dat het nooit stuk kan gaan, gaat toch kapot. De partner wordt aan de kant gezet en ingeruild voor een jongere versie. Het zet je aan het denken. Welke ondenkbare scheidingen staan ons nog meer te wachten?

Wie de docu serie ‘The Last Dance’ en de geweldige film ‘Air’ heeft gezien, weet dat Michael Jordan een grote voorliefde had voor adidas. Jordan koos uiteindelijk toch voor Nike en dat maakte hem miljardair. Moet je voorstellen dat hij alsnog zou overstappen naar het merk met de drie strepen… Ondenkbaar? Roger Federer ging hem voor. Na 24 intense jaren swoosh koos hij voor het grotere geld van Uniqlo.

Sommige mensen noemen de verbintenis tussen de Philips en de Philips Sport Vereniging een sponsorship, maar het is veel meer dan dat. Het begon als een initiatief van Philips om werknemers de mogelijkheid te geven om te kunnen sporten in een door Philips opgezette woonwijk. De voetbaltak werd in 1913 opgericht. Stel je voor dat PSV besluit te stoppen met Philips en zich vervolgens laat sponsoren door Sony of Siemens of een Chinese concurrent? Onmogelijk? Ik hoop het wel. Maar als Philips alle financiële verbintenissen verbreekt, komt er een dag waarvan je wist dat die zou komen.

Jordan ontwikkelt adidas Luft. Philips Sport Vereniging wordt herdoopt tot Sony Football Club. ABN AMRO Open wordt Adyen Open. Amstel Gold Race wordt Bavaria 0.0 Classic. Amsterdam 777 jaar mede mogelijk gemaakt door Budweiser. Albert Heijn op de helm van Max. Is het een kwestie van tijd?

Ongetwijfeld had Nike een veel betere aanbieding dan adidas, zowel financieel en inhoudelijk. Het is voor de DFB een lastige beslissing geweest, dat kan niet anders. Op basis van historie of sentiment kun je niet een organisatie runnen. Niets is voor eeuwig, zeker niet in sponsoring. Ook huwelijken die onverbrekelijk lijken, kunnen stuk. In sommige gevallen komen de partners er nog beter uit ook. Als ik adidas was, zou ik eens goed om me heen kijken.

Deze column is gepubliceerd op Sponsorreport.nl, 4 april 2024.

Geplaatst op

En dat voor die prijs

“We verkopen er geen cent extra door.” Jumbo topman Ton van Veen is wel even klaar met sportsponsoring. ‘Zijn’ bedrijf staat onder druk. Stagnerende groei en verlieslatende resultaten. De verovering van België wil niet lukken. Van Veen moet op de kleintjes letten om de supermarktketen weer rendabel te krijgen. Sponsoring is een welkom slachtoffer. Van Veen bevestigt met zijn uitspraken het aloude stigma dat sponsoring liefhebberij is. Dat het niets bijdraagt. Dat je je geld beter in kortingen voor de consument kunt stoppen (Jumbo besteedde in 2023 € 78,8 miljoen aan reclame).

Sponsoring als liefhebberij bestaat, dat valt niet te ontkennen. Jumbo deed het zelf ook. Schimmige sponsorcontracten in de motorcross leidden tot een FIOD-inval bij voormalig CEO Frits van Eerd. Dat inhaken op grote evenementen niet zonder risico is, ervoer Jumbo ook met hun campagne voor het WK Voetbal in Qatar. Het zijn niet de projecten waar je als bestuurder mee geconfronteerd wilt worden. Het zorgt voor negatief sentiment.

Heeft sponsoring Jumbo helemaal niets opgeleverd? Is er geen cent extra door verkocht? Natuurlijk klopt dat niet. Kijk maar naar de verschillende prijzen die ze met hun campagnes hebben gewonnen. De (Gele) Trui van Toen zorgde voor meer omzet en marktaandeel. Een actie die voor een groot deel door leveranciers werd betaald. De Jumbo Racedagen op Zandvoort met Max Verstappen als superster is een goed voorbeeld van een actie die geld oplevert. Jumbo werd in 2015 uitgeroepen tot sponsor van het jaar en in 2023 was Jumbo een van de drie sterkste sponsormerken in ons land.

Sponsoring heeft Jumbo veel gebracht. De successen van de schaatsploeg en de koppeling met de meest populaire sporter van Nederland. Als je de Belgische markt wilt veroveren, is een eigen wielerploeg een uitstekend marketing vehikel in een land waar die sport een religie is. Maar dan moet je er wel iets mee doen. Het is jammer dat Van Veen sponsoring beschouwt als een kostenpost die niet past bij het imago van Jumbo. Albert Heijn laat zien hoe sponsoring kan zorgen voor enorme zichtbaarheid, merkvoorkeur en extra omzet door een centrale thematiek (beter eten) te vertalen in opvallende merkactivaties waarbij partnerships die boodschap tastbaar maken en voor verbinding zorgen met allerlei lagen in de samenleving. En dat voor die prijs.

De column is verschenen in Sponsorreport, 25 maart 2024.

Geplaatst op

Gamechangers

Sponsoring is van alle tijden, maar als startjaar van ‘moderne’ sponsoring in Nederland wordt 1970 geduid. Het is de tijd waarin zaalsportverenigingen en bedrijven beginnen met naamskoppeling, met de Haarlemse basketbalclub Levi’s Flamingo’s als een van de bekende voorbeelden. Sinds 1970 zijn er allerlei ontwikkelingen geweest die van invloed zijn geweest op het vakgebied. Politieke veranderingen, oorlogen en terroristische aanslagen daargelaten: wat waren de belangrijkste gamechangers in de afgelopen decennia?

Studio Sport (1969)

Op initiatief van AVRO, KRO, VARA en VPRO kwamen er in 1959 wekelijkse sportuitzendingen onder de naam Sport in Beeld. In 1969 werd dit omgedoopt tot (NTS) Studio Sport en nam de frequentie van sportuitzendingen op televisie enorm toe. Geen toeval dat de sportwereld en het bedrijfsleven daarop inhaakten en sportsponsoring ontstond.

Sportregeling (1980)

Eind jaren zeventig besteedde het Nederlandse bedrijfsleven zo’n 70 miljoen gulden aan sport. De vele reclame zorgde voor een roep om regulering vanuit de politiek. Het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk ontwikkelde een regeling waarin werd bepaald welke reclame er op en rond de velden was toegestaan. Die regeling bestaat – met allerlei aanpassingen – nog steeds.

Shirtreclame in het betaalde voetbal (1982)

Verschillende clubs in het betaalde voetbal gebruikten hun shirt voor sluikreclame. Een speciaal ingestelde commissie adviseerde de minister om shirtreclame in te voeren, wat zorgde voor een nieuwe instroom van sponsorgeld.

SPECO (1988)

Een groep van 26 studenten startte in 1988 met de opleiding ‘Sporteconomie’. Inmiddels heeft deze opleiding enorm veel professionals afgeleverd die je op allerlei plaatsen in de sponsoring industrie tegenkomt. Vele opleidingsinstituten hebben het goede idee uit Tilburg gekopieerd.

Digitale media (1998)

Voor iedere gamechanger geldt dat het inzicht of het concept al jarenlang bestond, maar dat de daadwerkelijke invoering soms tientallen jaren op zich liet wachten. De echte impact van het internet op sponsoring komt er met de oprichting van Google (1998) en YouTube (2005). Nog meer invloed komt er van social media kanalen, met name door de komst van Facebook en Twitter in 2006.

iPhone (2007)

Op dinsdag 7 januari 2007 kondigde Steve Jobs de iPhone aan. Die kwam in Nederland in 2008 op de markt. Het betekende de definitieve doorbraak van de smart telefoons die zo’n enorme invloed hebben op de manier waarop wij communiceren en media consumeren en wat hét instrument is om de betrokkenheid met fans en volgers te vergroten en zo nog meer waarde te creëren.

Bankencrisis (2008)

De Kredietcrisis van 2008 en 2009 had een enorme invloed op het sponsoringvak. De financiële sector was jarenlang verreweg de grootste investeerder in sponsoring; de investeringen werden drastisch gereduceerd.

Covid-19 (2020)

Corona verlamde de wereld en vanzelfsprekend ook de sponsorwereld. Inmiddels zijn de investeringen weer terug op het oude niveau van voor Covid, maar de pandemie zorgde ondanks de steun van de overheid voor drastische ingrepen bij vele door sponsoring gefinancierde instellingen en organisaties.

ChatGTP (2022)

In november 2022 lanceerde OpenAI het programma ChatGTP en zijn er in korte tijd allerlei nieuwe toepassingen van kunstmatige intelligentie en deep learning bijgekomen die ook van grote invloed zijn op de sponsoring, bijvoorbeeld op het terrein van media en targeted advertising.

En nu?

Wat opvalt is dat de ontwikkelingen met de grootste impact de laatste twee decennia hebben plaatsgevonden. Met de kanttekening dat we de impact van AI nog maar nauwelijks kunnen beoordelen. Dat Artificial Intelligence the next big thing is en veel invloed heeft op sponsoring is wel duidelijk. Wat er daarna gaat komen? We kunnen het niet aan Chat GTP vragen, want die doet niet aan voorspellingen. Dat dan weer niet.

Deze column is gepubliceerd in Sponsorreport, 15 december 2023

Geplaatst op

Een Olympische erfenis

Een studiereis naar de westkust van de Verenigde Staten met een gezelschap van vertegenwoordigers uit de Nederlandse mediawereld zorgt voor ontmoetingen met vooraanstaande personen uit de tech-, media- en entertainmentindustrie in de VS.

We gaan ook op bezoek bij Casey Wasserman, eigenaar van de Wasserman Media Group, een internationaal agentschap op het gebied van sport, entertainment en cultuur. Wasserman is vooral in het nieuws als CEO van LA28, het lokale organisatiecomité van de Olympische Spelen Los Angeles 2028. We praten met hem over zijn Olympische project en die impact die hij wil realiseren.

De omstandigheden zijn niet ideaal: omvallende banken (Silicon Valley Bank), klimaatverandering (nog nooit viel er in het eerste kwartaal van een jaar zoveel regen in Californië), de toenemende polarisatie tussen arm en rijk (het meest schrijnende voorbeeld is het enorme aantal daklozen), maar Wasserman ziet vooral kansen om de Olympische Spelen te gebruiken als economische en maatschappelijke impuls voor zijn stad en de inwoners daarvan. Natuurlijk spreekt hij over het belang van inclusiviteit en duurzaamheid, het lijken geen loze termen. Er wordt 160 miljoen dollar geïnvesteerd in sociaal maatschappelijke programma’s om kinderen toegang tot sport te geven. Hij wil samen met het stadsbestuur een oplossing vinden voor het daklozenprobleem en hoopt dat de Spelen hiervoor als katalysator kunnen dienen. De vele professionele sportteams die in LA zijn gehuisvest, beschikken over moderne stadions gebouwd met particulier vermogen en vereisen dus niet een extra miljardeninvestering.

Ruim vijf jaar voor de opening op 14 juli 2028 heeft Wasserman al zeventig procent van de geprognotiseerde inkomsten gerealiseerd bij sponsors en andere partners en hij is vol vertrouwen dat hij zijn doel gaat halen. Amerikaanse grootspraak? Zo voelt het niet bij deze man die vol passie over ‘zijn’ Olympische droom spreekt.

Wasserman heeft een lichtend voorbeeld in de persoon van Peter Ueberroth, de voorman van de organisatie van de Spelen die in 1984 in LA werden gehouden. Dat evenement wordt gezien als de eerste commerciële Olympische Spelen in de geschiedenis, grotendeels gefinancierd door het bedrijfsleven. Het zorgde voor een batig saldo van ruim 215 miljoen dollar. Zou LA28 opnieuw voor een keerpunt kunnen zorgen? De Olympische Spelen en de wereld kunnen het goed gebruiken.

Deze column is verschenen in Sponsorreport, 24 maart 2023.

Geplaatst op

Dat wil ik ook!

Net als iedere marketeer zijn sportmarketeers elke dag bezig het bereik, de betrokkenheid en de verkoop van hun product te vergroten. Er lijkt een nieuwe ‘silver bullet’ te zijn: sportdocumentaires.

Het komt allemaal door Drive to Survive, de Netflix serie over Formule 1. De serie wordt enorm goed bekeken. Het echte succes is de aanwas van nieuwe markten (met name de VS) en van jonge fans die door de serie F1 intensief zijn gaan volgen. Geweldig voor rechtenhouder Formula One Management, de coureurs, de teams, de sponsors en de fans, die het gevoel hebben dat ze een echte inkijk achter de schermen krijgen. Günther Steiner, de sympathieke directeur van Haas F1 Team, is door de serie uitgegroeid tot een ware cultheld. Max Verstappen werkte eerder niet mee, dit jaar wel (de opnames voor seizoen 5 lopen) omdat zijn management inziet dat DtS een aanjager is voor een grotere populariteit, meer volgers en meer verkoop, van eigen merchandise bijvoorbeeld. Belangrijke eis van Verstappen: hij krijgt inspraak in de manier waarop hij wordt geportretteerd.

De sportwereld aanschouwt het succes en zegt: ‘Dat wil ik ook!’. Wimbledon en de Tour de France werken aan een serie en steeds meer rechtenhouders, clubs, teams, atleten laten content-makers toe tot hun domein dat voorheen hermetisch gesloten was.

Het kopiëren van een succesformule is allerminst eenvoudig. Het maken van een documentaire is arbeidsintensief en dus al snel duur. Je hebt characters nodig, er moet steeds iets spannends gebeuren dat zorgt voor cliffhangers. Minstens zo belangrijk: je moet makers hebben die de verhalen op de juiste manier kunnen vertellen.

Er is echter geen keus. Iedere zichzelf respecterende sportorganisatie moet hierin investeren. Neem mensen in dienst die content maken, voor de korte (online/social) en voor de lange termijn. Zelfs als je niet weet waar je moet beginnen, moet je er toch aan beginnen. Wees de fly on the wall die alles ziet en laat de mooie verhalen voor je ogen ontvouwen.

Twee geweldige sport documentaires, When We Were Kings (over Ali vs. Foreman) en The Last Dance (over seizoen 1997 – 1998 van de Chicago Bulls) zijn pas 23 jaar na het filmen uitgebracht. Het materiaal lag jarenlang op de plank voordat het werd getransformeerd tot wereldwijde hits. Vanzelfsprekend hoop je op korte termijn succes, maar content van nu kan over 23 jaar een goudmijn blijken te zijn. Dus: camera klaar… actie!

Uit: When We Where Kings

Deze column is verschenen in Sponsorreport, oktober 2022.

Geplaatst op

Sportkapitalisme

In de afgelopen jaren heeft het grootkapitaal de weg naar de sport gevonden. Banken, investeringsmaatschappijen, hedgefondsen, durfkapitalisten, serial entrepreneurs, SPAC’s: in de marktanalyses ziet men de mondiale groeipotentie van sport. Sport biedt niet alleen financieel rendement, ook communicatief gewin zoals aandacht en status.

Er is geld in overvloed. De sport is altijd op zoek naar meer. Niet alles is te koop. Er zijn genoeg redenen waarom sportbestuurders investeerders de deur wijzen. Gebrek aan vertrouwen. Conservatisme. Lopende contracten. Mokkende fans. Behoud van eigen positie. Angst.

De groeipotentie is er en het geld zoekt zijn weg. Als de heersende klasse niet wil meewerken, wordt zij aangevallen. De Europese voetbalmacht UEFA heeft zo’n aanval (Superleague) vooralsnog afgeslagen, maar de dreiging van een vijandige overname heeft directe invloed op de verdeling van macht en geld. In andere sporten, met golf (LIV Golf) en padel (Premier Padel) als recente voorbeelden, zijn nieuwe initiatieven van start gegaan. Het zorgt voor strijd: in de publiciteit en in de rechtszaal.

In het verleden deden sportorganisaties een beroep op het alleenrecht tot het organiseren van wedstrijden en evenementen. Veranderende regels op het gebied concurrentie en de sterker wordende juridische positie van atleten zetten die claim onder druk, zoals de internationale schaatsfederatie ISU tot haar schrik ervoer in de Icederby-zaak.

In allerlei sporten zullen nieuwe formats opduiken. De sportgeschiedenis leert dat een deel zal overleven, veelal in de vorm van fusies met bestaande organisaties. Of een nieuw format overleeft of niet, het heeft hoe dan ook zijn uitwerking op het bestaande systeem.

De aloude piramidale leden-structuur van de sport wordt onder druk gezet door newco’s die bedrijfsmatig opereren en geen maatschappelijke maar puur commerciële doelstellingen hebben. Het zorgt voor dilemma’s in de bestuurskamer van de gevestigde orde: wachten we af op wat er komen gaat of maken we de spong voorwaarts en zoeken we zelf het initiatief tot transformatie? Een ding is zeker: als je je niet aanpast, ga je eraan.

Deze column is verschenen in Sponsorreport, 14 juni 2022

Geplaatst op

Over Sport & Geld #188: de laatste

Op 15 maart 2017 was de eerste uitzending van de rubriek Sport & Geld in het radioprogramma BNR Zakendoen. Doel was het duiden van actuele economische ontwikkelingen in de sportindustrie. De hervorming van het betaald voetbal was het eerste onderwerp en dat is in de loop der jaren verschillende keren aan bod gekomen.

Aanvankelijk was het item één keer in de twee weken geprogrammeerd, vanaf 29 augustus 2018 werd dat wekelijks. De rubriek sloeg aan, er waren dermate veel ontwikkelingen in de wereld van de sporteconomie dat het geen enkel probleem was om iedere woensdag een actueel onderwerp te bespreken.

Uiteindelijk heeft het 188 afleveringen opgeleverd. De laatste vond woensdag 25 augustus 2021 plaats. Mijn aanstelling als directeur van Ziggo Sport zorgt voor een natuurlijk einde aan het programma.

In de vierenhalf jaar dat het programma heeft gelopen, kwamen allerlei sporten en allerlei ontwikkelingen aan bod. Thema’s die regelmatig terugkeerden waren voetbal (met veel Messi en Barcelona), mediarechten, investeerders, technologie, governance en in het laatste jaar kwam er meer aandacht voor sociaal-maatschappelijke en politieke issues die steeds vaker op het podium van de sport in het spotlicht komen te staan.

De grote veranderingen tijdens de looptijd van het programma zijn met name de technologische ontwikkelingen en nieuwe vormen van financiering geweest. Social media heeft ervoor gezorgd dat veel atleten ‘groter’ zijn geworden dan de sport die ze beoefenen of het team dat ze vertegenwoordigen.

Minder snel dan verwacht, ging de ontwikkeling van de governance structuur van de Nederlandse sport (bijvoorbeeld van de Eredivisie), de komst van de Super League, het openstellen van de online kansspelmarkt en de terugkeer van de Formule 1 in Nederland. Toevallig of niet, juist in de afgelopen maanden zijn al deze onderwerpen tot wasdom gekomen, al dan niet met succes.

Reacties kwamen er vooral als het over de salarissen van sporters en coaches ging, waarbij ik steeds gepoogd heb zwart/wit opvattingen te nuanceren. ‘Bottlegate’ van Cristiano Ronaldo zorgde voor veel reacties (een kwestie die speelde tijdens de pandemie in 2021, een periode waarin het aantal reacties op nieuwsitems sowieso enorm toenam). Een ander onderwerp dat tot veel reacties leidde, was shirtsponsoring, onder meer aangejaagd door de discussie over FC Emmen shirtsponsor Easy Toys. Hier vind je een tussentijds overzicht van 3 april 2020 over de meest gelezen posts en meest beluisterde podcasts.

Het waren vierenhalve geweldige jaren, met veel dank aan presentator, scherpe journalist en sportkenner Thomas van Zijl. Mijn vertrek naar Ziggo Sport is een logisch moment om te stoppen.

Ik heb het met enorm veel plezier gedaan en wil alle luisteraars en lezers hartelijk danken voor het volgen. Ook de persoonlijke reacties van mensen op de uitzendingen zijn zeer op prijs gesteld. Dank daarvoor.

De podcast van de laatste uitzending kun je beluisteren via deze link.

Alle podcasts van de uitzendingen vanaf 3 januari 2018 vind je op dit platform of via je favoriete podcast applicatie, zoals Spotify, Apple Podcasts en Google Podcasts. Er is ook een aantal video’s van uitzendingen, die vind je op YouTube.

Alle uitzendingen zijn ook via de website van BNR terug te luisteren.

Geplaatst op

Over een keerpunt in de geschiedenis

Wat zal de invloed zijn van het sportjaar 2021 op de toekomst van de sport.? In de uitzending van BNR Zakendoen Sport & Geld deden we een poging te bepalen hoe de ervaringen met de grote sportevenementen die al hebben plaatsgevonden – EURO 2020, de Tour de France, Wimbledon, de Olympische Zomerspelen 2020 – de toekomst zullen beïnvloeden.

Wat valt erop als we die verschillende evenementen met elkaar vergelijken? De grote overeenkomst was uiteraard de enorme invloed van Covid-19 waardoor EURO 2020 en de Spelen een jaar werden uitgesteld. Voor het oog van de televisiekijker zagen de Ronde van Frankrijk en Wimbledon er redelijk vertrouwd uit. Publiek op de tribunes en langs het parcours en weinig uitvallers door het virus. Dat laatste gold ook voor EURO 2020. Het lukte de organisatie met strenge protocollen voor alle betrokkenen het virus grotendeels buiten de deur te houden.

Het toernooi werd gespeeld in 11 landen en de spelregels ter plekke werd bepaald door de lokale overheid. Propvolle stadions in Hongarije bijvoorbeeld. In andere landen was er minder bezetting op de tribunes, maar werd gedurende het toernooi steeds meer publiek toegelaten zoals op Wembley.

Bij de Olympische Spelen, het evenement met de meeste internationale deelnemers en officials, was de impact van het virus het grootst, ook voor TeamNL. Het ontbreken van publiek op de tribunes zorgde voor een andere beleving voor de kijker. Die werd wel geraakt door nieuwe sporten als skateboarden, klimmen en surfen, toegevoegd aan het programma met als doel jonge doelgroepen te betrekken. In Tokio was er volop aandacht voor de mentale druk op atleten, een onderwerp dat dit jaar al vaker aan de orde kwam.

De aandacht tijdens sportevenementen voor sociaal-maatschappelijke bespraken we al eerder in BNR Zakendoen #sporteconomie. De grote sportevenementen zijn een dankbaar platform voor allerlei sociaal-maatschappelijke en politieke boodschappen. De culturele druk die er op allerlei betrokkenen wordt uitgeoefend, wordt steeds groter. Sport, maatschappij en politiek zijn eenvoudigweg niet te scheiden en dat is dat jaar overduidelijk geworden. Het is op zich een gezonde ontwikkeling die tot ongezonde/ongewenste uitwassen gaat leiden.

Wat zullen de ervaringen van deze sportzomer voor de toekomst betekenen? In ieder geval een toename van juridische clausules in samenwerkingsovereenkomsten waarbij rekening wordt gehouden met de (economische) impact van bijvoorbeeld pandemieën en de risico’s die daaraan verbonden zijn.

Door de onverwachte overval van corona, de invloed daarvan op de (sport)wereld, het verplaatsen van evenementen en het besef van de maatschappelijke rol die de grote financiers van sport (mediabedrijven, sponsors) hebben, hebben deze bedrijven zich aan hun afspraken gehouden. Er is er wel enige compensatie geweest (meestal in de vorm van extra tegenprestaties).

Mediabedrijven en sponsors op internationaal en nationaal niveau hebben substantiële extra kosten moeten maken. Grote sponsors hebben reclamecampagnes moeten vernietigen of aanpassen vanwege de veranderde omstandigheden. De Amerikaanse omroep NBC is geconfronteerd met tegenvallende kijkcijfers van de Spelen in de VS, waardoor er adverteerders terugbetaald moesten worden. Als een van de redenen voor die tegenvallende cijfers werd het ontbreken van publiek op de tribunes genoemd.

Profit organisaties zullen zich gaan indekken tegen dit soort calamiteiten en de (financiële) gevolgen daarvan, die bovendien moeilijk te verzekeren zijn. Bij de grote evenementen liggen de contracten veelal voor meerdere jaren vast, maar dat het sportjaar 2021 een grote invloed zal hebben op de verhouding tussen rechtenhouders en mediabedrijven en sponsors staat voor mij vast.

In de Andere Tijden Sport-uitzending van 2041 zal ongetwijfeld nog nauwkeuriger worden gereconstrueerd wat de impact van het sportjaar 2021 zal zijn geweest.

De podcast van de uitzending van BNR Zakendoen Sport en Geld onder leiding van Thomas van Zijl met Marcel Beerthuizen kun je beluisteren via deze link.

Geplaatst op

Over nieuwe financieringsmodellen

De gevolgen van Covid-19 hebben voor een schreeuwende behoefte aan geld in de sportwereld gezorgd. Aan de andere kant is er meer geld dan ooit van allerlei investeringsvehikels, die steeds vaker hun ogen op de sportwereld laten vallen, omdat er op allerlei manieren nog groei mogelijk is. Uitzendrechten, collectief of individueel, en talent (de atleten) dienen vaak als onderpand, want uiteraard willen investeerders zekerheid voor het geld dat ze inzetten.

Bekende investeringsmaatschappijen als Silverlake & Partners, KKR en CVC Capital en banken als het Japanse SoftBank zie je in allerlei sporten opduiken. Ondanks de enorme budgetten die er beschikbaar zijn, is er ook huiver of zelfs wantrouwen bij partijen. Dat is onder meer gevoed door het mislukte Super League initiatief, waarbij de rol van investeerders dominant en ondoordacht was. Ook de veelal lange termijncontracten (soms van 20 of 30 jaar met als onderpand uitzendrechten) hebben een te lange, niet overzienbare horizon waardoor partijen afhaken, zie de huidige discussie die La Liga met Real Madrid en FC Barcelona voert. Deze clubs vinden de verkoop van 10% van de uitzendrechten aan CVC Capital voor $ 1,25 miljard voor een periode van 30 jaar veel te lang. Het zou hen kunnen beperken in het uitventen van hun individuele rechten. De enorm snelheid van technologische en maatschappelijke ontwikkelingen maken het onmogelijk om in te schatten of dit een goede deal is, vandaar dat de twee Spaanse topclubs de deal willen blokkeren. In de grote sportcompetities in de Verenigde Staten hebben allerlei restrictieve maatregelen ingevoerd om de macht van investeerders te beperken.

Een andere ontwikkeling is de vorm van factoring die in het voetbal steeds grotere vormen aanneemt door het bedrijf 23 Capital. Tegen een percentage van de totale som, staan zij garant voor de betaling van bijvoorbeeld transfersommen. 23 Capital is bijvoorbeeld betrokken geweest bij de transfer van Frenkie de Jong van Ajax naar Barcelona. De betaling aan Ajax is zeker gesteld en de Spaanse club kon die aankoop in termijnen betalen.

Nieuwe financieringsvormen met cryptovaluta, blockchain constructies en SPAC’s kwamen al eerder aan bod in BNR Zakendoen Sport & Geld. Op het gebied van cryptovaluta zijn er twee partijen die opvallen. In Nederland is dat het bedrijf Knaken.nl, een platform voor de handel in cryptocurrencies, dat in 2020 sponsor werd van Sparta en nu ook cryptocurrency partner van Ajax en Feyenoord is geworden.

Internationaal is er het bedrijf Socios.com, dat speciale tokens maakt voor de meer dan 40 sportorganisaties waarmee ze zich hebben verbonden zoals Juventus, Barcelona en PSG en maar ook met vechtsport- en Formule 1-teams. Dit bedrijf pakt door en zijn nu ook shirtsponsor geworden van Inter Milan en Valencia, voor bedragen van zo’n € 20 miljoen per jaar, volgens eigen zeggen om hun betrokkenheid bij het voetbal tot uitdrukking te brengen. Socios.com wordt gefinancierd door het bedrijf Chiliz met op de achtergrond Maltese investeerders uit de gokmarkt. Ze zeggen overigens dat hun businessmodel nu al enorm winstgevend is dat er geen extern geld nodig is voor hun investeringen. Er wordt met de nodige argwaan naar de ontwikkeling van dit bedrijf gekeken, achterdocht waarmee allerlei cryptovaluta te maken hebben. De toekomst zal uitmaken hoe financieel solide en stabiel dit model is.

In verschillende voetbal economieën zijn er voetbalclubs beursgenoteerd, in Nederland geldt dat voor Ajax. Het gaat om veel gevallen om zogenaamde volksaandelen, waarbij met name supporters wat aandelen kopen en er verder weinig met het fonds gebeurt. Veel professionele investeerders laten de beursgenoteerde voetbalbedrijven links liggen, maar het investeringsfonds MAPFRE AM Behavioral Fund ziet juist enorme kansen en investeert in beursgenoteerde voetbalclubs zoals Ajax en Olympique Lyonnais. Volgens MAPFRE mijden veel professionele investeerders de voetbalwereld omdat de psychologische druk te hoog is onder meer door de invloed van resultaten op het veld en blessures. MAPFRE investeert in allerlei industrieën en zien de voetbalwereld als een ondergewaardeerde sector waar nog genoeg winst te behalen is. De clubs die zij selecteren moeten een sterk opleidingsinstituut hebben, verzekerd zijn van goed management, een trackrecord hebben op het gebied van het verkopen van spelers voor een hoge prijs en het kopen van nieuwe spelers tegen een lagere prijs en bij voorkeur ook het stadion in eigen beheer hebben. Dat geldt voor Olympique Lyonnais en de bestuurders van het fonds hebben ook veel vertrouwen in Ajax, ondanks dat de club de Johan Cruijff ArenA nog niet in eigen beheer heeft.

De geldnood bij Feyenoord is algemeen bekend en het management van de club onderzoekt en ontwikkelt allerlei nieuwe vormen van financiering. In juni lanceerde de clubs de Feyenoord Accelerator. De Rotterdamse club heeft goede ervaringen opgedaan met het bedrijf Verloning.nl. Dit is een joint partnership waarbij Feyenoord zichtbaarheid en toegang tot de database heeft ingebracht en het bedrijf een deel van de groei inbrengt die zij door de samenwerking met de voetbalclub hebben gerealiseerd. Deze ervaring heeft geresulteerd in de opzet van Feyenoord Accelerator waarbij Feyenoord specifieke rechten inbrengt en scale-ups een deel van hun groei of een aandelenpercentage inbrengen. Zeker voor bedrijven die na een autonome groei een volgende stap moeten maken kan dit interessant zijn, bijvoorbeeld op het terrein van naamsbekendheid, het versterken van het merk, lead generation onder de honderden zakenrelaties van Feyenoord en het werven van personeel. De eerdergenoemde samenwerking met Knaken.nl is ook gebaseerd op de gedachte van Feyenoord Accelerator.

Deze ontwikkelingen zijn niet een tijdelijke trend maar zullen we blijven terugzien. De sport is onverzadigbaar als het om geld gaat en de ontwikkelingen in de sportwereld zorgen voor verdere groei. Het onstaan van nieuwe financieringsmodellen is geen hype maar een logische ontwikkeling die in de komende jaren verder zal evolueren.

De podcast van de uitzending van BNR Zakendoen Sport & Geld van 11 augustus 2021 met Paul van Liempt en Marcel Beerthuizen kun je terugluisteren via deze link. Hier vind je alle uitzendingen van BNR Zakendoen #sporteconomie.

Geplaatst op

Over oude en nieuwe helden

Na een kort intermezzo over de aanstelling van Louis van Gaal als bondscoach van het Nederlands Elftal ging de uitzending van BNR Zakendoen Sport & Geld met Paul van Liempt en Marcel Beerthuizen over oude en nieuwe (sport)helden.

Het lijkt erop dat de Spelen van 2021 voor een aantal atleten een jaar te laat kwam, maar dat voor een andere groep atleten (wielrennen, atletiek, roeien) dat extra jaar voor nog meer inhoud en zelfvertrouwen heeft gezorgd. Met name de prestaties op de atletiekbaan en -weg zijn ongekend . Halverwege de tweede week van de Spelen van Tokio staat TeamNL er goed voor, al lijkt het erop dat het record aantal gouden medailles (12 in Sydney 2000) niet meer gebroken gaat worden. Hoe dan ook, de Nederlandse Olympische sport levert een geweldige prestatie op het allergrootste sportpodium van de wereld.

Het is jammer dat Nederland zo slecht bekend is met de ploeg van bijna 300 atleten. Een grotere bekendheid van de sporters zorgt voor meer betrokkenheid en een grotere aantrekkingskracht op publiek, media en commercie. NOC*NSF en de sportbonden zouden veel meer energie een aandacht moeten steken in het vermarkten van de atleten, dat komt de sport en de atleten ten goede. Er zijn genoeg verhalen te vertellen, maar dat gebeurt pas als er iets goed of volledig fout is gegaan. De verhalen die na deze Spelen vooral zullen blijven hangen zijn die van Niek Kimmann, Sifan Hassan en Annemieke van Vleuten (2x), evenals het ‘plankje’ van Mathieu van der Poel.

Iedere twee jaar komt de vraag voorbij of Olympische gouden medaille winnaars miljonair worden van hun prestatie. Voor de meeste sporters is dat niet weggelegd, het is vooral afhankelijk van de sport waarin je presteert. Roeiers zullen zich vooral moeten richten op hun maatschappelijke carriere en dat geldt voor de meeste Olympiërs.

Maar iemand als Niek Kimmann heeft de mogelijkheid om ook na zijn topsport-carrière een bovenmodaal inkomen te halen uit het presentatie- en lezingencircuit (mits hij daar zin in heeft uiteraard).

De podcast van de uitzending met Paul van Liempt en Marcel Beerthuizen kun je hier terugluisteren.