Over de impact van het coronavirus

Wat de gevolgen van het coronavirus voor de sportwereld wordt deze week overduidelijk. Na het stilleggen van nationale competities en nationale en internationale sportevenementen, zijn er nu ook beslissingen genomen over grote aankomende sportevenementen. De lijst met evenementen die niet meer doorgaan of zijn uitgesteld, blijft groeien.

UEFA besloot Euro 2020 een jaar te verplaatsen. Een noodzakelijk besluit, de nationale competities gaan voor. Het zorgt er wel voor dat het grootste evenement van UEFA zijn plek in de kalender al heeft ingenomen. Inmiddels heeft FIFA moeten besluiten het WK voor clubteams te verplaatsen van zomer 2021 naar de zomer van 2022.

De impact is enorm. NOC*NSF becijferde dat het de sport in Nederland tot en met de zomer circa € 950 miljoen gaat kosten. In andere landen is de impact minstens zo groot, alleen in het voetbal al. In veel landen grijpt de overheid in door het bedrijfsleven en dus ook de sportwereld te ondersteunen.

Eén ding heeft deze crisis glashelder gemaakt: het besef dat sport op dit moment volstrekt onbelangrijk is.

Mensen op zoek naar ontspanning en momenten om even te kunnen ontsnappen aan de dagelijkse druk kunnen nog steeds bij een paar sporten terecht: eSports gaan voor een belangrijk deel door, zoals Max Verstappen die laat zien ook in een simulator hard te kunnen racen. Datzelfde doen vele wielrenners op Zwift. Het Kandidatentoernooi van het WK Schaken is in volle gang, met strikte gezondheidsregels omgeven. Het wordt gespeeld in het Russische Jekatarinenburg met de Nederlander Anish Giri als een van de acht deelnemers. Via verschillende sites zijn de partijen goed te volgen.

Inmiddels schieten de initiatieven om mensen een hart onder de riem te steken als paddenstoelen uit de grond, of het nu fitness vanaf een balkon is of een bijzondere wedstrijd die NBA-sterren willen spelen.

Het IOC wil er nog niet aan dat de Olympische Spelen in juli nooit de glans kunnen hebben die bij het evenement hoort. Door uitgestelde kwalificatietoernooien en de lockdownmaatregelen in verschillende landen is van een gelijke voorbereiding geen sprake meer. Laat de Olympische Spelen van Tokio het feest worden waar de hele wereld de slachtoffers gedenkt en de overwinning op het coronavirus viert. Hopelijk kan dat nog in 2020.

In BNR Zakendoen #sporteconomie ging het op 18 maart over de impact van het coronavirus op de sportwereld. Thomas van Zijl stelde de vragen. De uitzending is terug te luisteren via deze link.

Bijschrift bij de foto: de meeste toeschouwers bij een wedstrijd in de hoogste Japanse voetbalcompetitie, op zondag 23 februari in Kobe, droegen een mondkapje.

‘Ik vrees voor EK en ben ook bang voor Olympische Spelen’

Op maandag 16 maart stond het Sportforum van Langs de Lijn En Omstreken op Radio 1 volledig in het teken van het corona virus. Met social distancing: twee fysieke en twee virtuele gasten in de studio. Met aan de telefoon Jacco Swart, directeur van de European Leagues, die in NRC al zijn visie gaf op de ontwikkelingen.

De gasten van deze editie waren Volkskrant-journalist Robèrt Misset, wielercommentator van de NOS Gio Lippens, Samantha van Wijk van NUsport en sportmarketeer Marcel Beerthuizen.

De uitzending is terug te luisteren via deze link.

Over innovatie en sponsoring

De uitzending van BNR Zakendoen #sporteconomie van 11 maart 2020 begon met een vraag over het Corona-virus, dat de Nederland steeds meer in zijn greep krijgt. Een origineel antwoord kwam er niet, iedereen wacht af en volgt de leidende instanties. Daarna ging het over innovatie in de sport. Belangrijk om verschil te maken daar waar het om duizendsten van een seconde en millimeters gaat die het verschil tussen goud en zilver kunnen bepalen. In Nederland zijn we actief op dit terrein. Sportinnovator, TU Delft Sports Engineering Institute en Inno4Sports zijn organisaties met verschillende achtergronden die door middel van public private partnerships tussen de overheid, de wetenschap en het bedrijfsleven verschil willen maken. Niet alleen in de topsport maar ook in de samenleving.

In Tokio (als het…) maken we hopelijk verschil met een baanfiets en een koelpetje. De klapschaats is een mooi voorbeeld hoe een innovatie soms een eeuw op zich kan wachten tot het wordt uitgevoerd.

DSM en AkzoNobel zijn voorbeelden van bedrijven die innovatie in de sport gebruiken om hun kennis en inventiviteit tastbaar te maken en daarmee aansprekende verhalen te vertellen. Dat is niet geheel zonder risico’s, zoals DSM in 2012 meemaakte met een roeiboot die zij hadden ontwikkeld en die twee weken voor de Olympische Spelen in Londen werd ingeruild.

Presentator Thomas van Zijl kreeg een tikkie en stelde de vragen, Maria van der Heijden van MVO Nederland vulde aan.

Link naar de video van de uitzending.

Link naar de podcast.

Over de impact van privacyregels

Voor het ter beschikking stellen van persoonsgegevens aan sponsors TennisDirect en Nederlandse loterij kreeg tenniskoepel KNLTB een zware boete van de Autoriteit Persoonsgegevens. Het moet een wake-up call zijn voor de sportwereld, de AP houdt meer sportorganisaties in de gaten.

De KNLTB stelt zich op het standpunt dat zij een gerechtvaardigd belang heeft om leden voordelen te bieden. De AP oordeelde anders. Het is jammer dat zij een non-profit als voorbeeld stelt in plaats van de wens van de Tweede Kamer uit te voeren door voor te lichten en hulpvaardig te handhaven.

Naast het verzoek van de Tweede Kamer hebben sportorganisaties in het Sportakkoord van het ministerie van VWS de opdracht gekregen om op zoek te gaan naar andere financieringsbronnen om de sport toegankelijk te houden voor iedereen. Data van leden en fans zijn een belangrijke asset in het aantrekken van partners.

Privacy in de sport kwam ook ter sprake in de commercials die de nieuwe Eredivisie sponsor Deliveroo op SuperSunday op 1 maart uitzond. ‘Live beelden van etende mensen in het stadion, mag dat wel?’, was de vraag op social media. Twee jaar geleden deed Thuisbezorgd een soortgelijke activatie. Door het kopen van een kaartje staat de bezoeker dit soort openbaarmaking toe was destijds de rechtvaardiging. Inmiddels is privacy een veel heter issue en zijn er meer regels gekomen.

Het betekent in ieder geval dat veelal onbemiddelde sportorganisaties moeten investeren in middelen en mensen voor het privacy-dossier. Dat vraagt niet om uitzondering, wel om samenwerking door de sport zelf en begeleiding van controlerende instanties om de sport aantrekkelijk en toegankelijk te houden voor mensen en bedrijven.

Thomas van Zijl stelde de vragen, de Zakenpartner deze uitzending was Josje Damsma van CrossOver.

De uitzending is terug te vinden als video en als podcast.

Over de UEFA en Financial Fair Play

Op 1 juni 2011 voerde de UEFA onder aanvoering van Michel Platini regels voor Financial Fair Play in. Een controlesysteem dat financieel gezond beleid bij Europese voetbalclubs moet bevorderen en dat ongelijkheid moet voorkomen vanuit de gedachte dat daarmee de toekomst van het voetbal wordt gewaarborgd. De belangrijkste bepalingen zijn dat een club over een periode van 3 jaar niet meer dan €30 miljoen verlies mag lijden en dat sponsorinkomsten autonoom en realistisch zijn.

Football Leaks en Der Spiegel zorgden ervoor dat er informatie openbaar werd over Manchester City waaruit bleek dat de regels voor sponsoring werden overtreden. Van het sponsorcontract met Etihad Airways €75 miljoen werd €66 miljoen betaald door een entiteit die direct was gelieerd aan de eigenaar van de club. UEFA bestrafte City met een boete van €30 miljoen en een uitsluiting van twee jaar voor de Champions League, dat mogelijk voor een verlies van €275 miljoen zorgt. Manchester City gaat in beroep en heeft batterijen advocaten klaarstaan om de UEFA aan te vallen.

Op 26 februari 2020 ging het in BNR Zakendoen #sporteconomie over de UEFA en Financial Fair Play. Over de achtergronden van dit controlesysteem, over rechtvaardigheid, over eerdere sancties, over het effect van FFP, over de druk op de UEFA en over de vraag hoe deze kwestie zich verder zal ontwikkelen. De uitzending stond onder leiding van Thomas van Zijl met sidekick en Zakenpartner Conny Dorrestijn.

De video van de uitzending vind je hier en de podcast vind je hier. het podcast platform met alle uitzendingen van BNR Zakendoen ‘Over sport en economie’ is hier te vinden of via je favoriete podcast app.

Over veelgehoorde mythes die niet kloppen

Iedere industrie heeft zo zijn eigen mythes die niet kloppen. Ook in de wereld van sport en economie zijn er veel voorbeelden, verhalen die keer op keer herhaald worden maar die niet gestoeld zijn op de realiteit. Vanwege de grote aantrekkingskracht van sport als gespreksonderwerp, worden deze verhalen keer op keer herhaald. Een aantal van die mythes die maar de ronde blijven doen, werden besproken in de uitzending van BNR Zakendoen op 19 februari 2020.

Mythe 1: Een grote transfer van een bekende voetballer wordt volledig terugverdiend met de verkoop van shirts met zijn naam erop.

Mythe 2: Grote sponsors zoals adidas of Nike bepalen welke speler waar speelt en hebben invloed op de opstelling.

Mythe 3: Als bijvoorbeeld Ajax een nieuwe hoofdsponsor aankondigt, nemen rivaliserende fans van bijvoorbeeld Feyenoord in groten getale afstand van dat merk.

Vrijdag 7 november 2014: Ajax kondigt aan dat Ziggo de nieuwe hoofdsponsor wordt.

Mythe 4: Sponsoring is weggegooid geld.

In de uitzending onder leiding van Thomas van Zijl ging het over het ontstaan van deze mythes, waarom ze niet kloppen en hoe het wel zit. De uitzending kun je terugluisteren via deze BNR-link. De podcast-aflevering vind je hier.

Over de BeNeLiga

Het idee van een BeNeLiga, een supercompetitie van het Nederlandse en Belgische topvoetbal, komt om de zoveel tijd bovendrijven. In 1949 werd het idee van een duo competitie voor het eerst genoemd, maar we kennen het vooral van de oud-preses van PSV Harry van Raaij die het in 1996 lanceerde. Dat kwam te vroeg want organisatorisch niet haalbaar. Een proefballon van Marco van Basten in 2006 leverde niets op. Nu is het Bart Verhaeghe, de eigenaar van Club Brugge, die een poging doet.

Elf Nederlandse en Belgische clubs hebben twee notities van Deloitte tot zich genomen en geoordeeld dat het zinvol is een businessplan te laten ontwikkelen. Dat plan moet binnen drie maanden worden opgeleverd.

De BeNeLiga zou bestaan uit 10 Nederlandse en 8 Belgische clubs met promotie- en degradatie regelingen voor één club per land. Een Nederlands/Belgische competitie in een markt met dertig miljoen inwoners zou volgens eerste ramingen zo’n 250 tot 400 miljoen euro aan tv-rechten en marketinggelden moeten opbrengen, veel meer dan beide landen nu afzonderlijke uit de markt halen. Grote wedstrijden moeten voor meer weerstand (voor de spelers), meer spanning (voor de fans) en meer inkomsten (met name van uitzendorganisaties en sponsors) opleveren.

Er zijn nog wel veel vragen: wat zou er gebeuren met de 10 plaatsen in de Europese bekertoernooien die beide landen nu hebben? De kans dat die in stand worden gehouden door de UEFA is erg klein. Hoe aantrekkelijk is de BeNeLiga voor fans en volgers in Be en Ne en in het buitenland? Misschien wel het allerbelangrijkste: wat gebeurt er met de clubs die achterblijven in de eigen competities? Er zijn nog veel meer aandachtspunten, bijvoorbeeld het fiscale regime en de spelregels voor het aantrekken van niet-EU-spelers die nu enorm verschillen in de beide landen. Dan zijn er andere belangrijke operationele issues zoals logistiek en veiligheid.

Ingrijpende veranderingen in voetballand lopen vrijwel altijd dood door conservatisme, daaraan gekoppeld negatief sentiment en de angst voor het onbekende. De governance van het profvoetbal maakt dat de meerderheid liever houdt wat hij heeft en er daardoor niets gebeurt. De beleidsbepalende mensen van de overkoepelende leagues en de grote clubs beseffen dat er iets moet gebeuren om de kwaliteit een aantrekkingskracht van het ‘product’ voetbal op peil te houden en te blijven groeien. De komst van een gesloten Champions League of andere supercompetitie voor de Europese voetbalelite, de ontwikkeling van samengestelde buitenlandse competities (o.a. in de Balkan) en de concurrentie van andere vormen van vrijetijdsbesteding maken het noodzakelijk dat er wordt gekeken wat alternatieven zijn. Het is dus goed dat de haalbaarheid van een BeNeLiga wordt bestudeerd, hoewel je nu al weet dat de uitkomsten niet rationeel maar emotioneel zullen worden beoordeeld.

In de media werd gesuggereerd dat de BeNeLiga dichterbij is dan ooit. Dat is nog maar de vraag. In ieder geval is het idee nooit beter onderzocht dan nu gebeurt. Een belangrijke vraag is of Nederland de Belgen nodig heeft om een sprong voorwaarts te maken. Uiteindelijk zal de verdeling van (extra) inkomsten bepalend zijn of er veranderingen zoals de BeNeLiga er ook daadwerkelijk komen. Is het niet een idee te starten met een BeNe Beker als proeftuin om te bepalen hoe een Nederlandse Belgische duo competitie wordt ervaren?

Op 12 februari ging het in BNR Zakendoen over de BeNeliga. Over kansen, mogelijkheden, risico’s en de haalbaarheid van dit concept. De vragen kwamen van presentator Thomas van Zijl en Zakenpartner Hetty van Ee, voorzitter van NCD, de Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren.

Videolink. Podcastlink. Podcastplatformlink.

Over Generatie Z en de consumptie van sport

Generatie Z wordt gevormd door mensen geboren tussen 1995 en 2010. Het zijn digital natives, mensen die eerder konden swipen dan spreken. Ze zijn opgegroeid met de mobiele telefoon die een belangrijke rol speelt in hun leven, als oog op de wereld en als instrument om te verbinden en te delen.

Er wordt veel over deze generatie geschreven. Trendwatcher René Boender en psycholoog Jos Ahlers interviewden de afgelopen tien jaar meer dan 15.000 Zoomers (zoals ze ook wel worden genoemd) en schreven daar drie boeken over.

In BNR Zakendoen ging het op 5 februari over Gen Z en hun consumptie van sport. Sport is belangrijk in het leven van de Gen Z-ers en wordt vooral op mobiele apparaten gevolgd en gekeken met focus op doelpunten/scores en andere bijzondere momenten.

In de Verenigde Staten zijn er sportkanalen die zich volledig op Generatie Z richten, zoals Overtime en Whistle. Overtime richt zich vooral op de de sterren van morgen in het basketbal en American football en op jonge atleten met exceptionele talenten. Beelden worden met de mobiele telefoon gemaakt door freelancers uit dezelfde leeftijdsgroep (peers), die de content versnijden in ruwe en authentieke beelden. Het gaat om wedstrijden, maar vooral om het dagelijks leven van de atleten waarvan sommigen meer social media volgers hebben dan gearriveerde sportsterren. Overtime heeft meer dan 1 miljard viewers per maand die meer dan 250 miljoen minuten kijken. De investeerders staan in de rij voor dit soort ventures, maar het generen van commerciële inkomsten is nog niet eenvoudig en moet komen uit onder meer advertising, sponsoring, de verkoop van merchandise en het organiseren van eigen evenementen.

Generatie Z sport zelf ook, om fit te blijven maar ook vanwege de sociale component om actief te zijn met leeftijdsgenoten. Traditionele lidmaatschappen zijn minder interessant voor deze groep. Sporten wordt gedaan als er zin en tijd is en nieuwe marketingconcepten als ClassPas, One.Fit en Champ spelen in op die behoefte. Ook het spelen van games blijft maar groeien, de share of wallet van mobiele games wordt jaar op jaar groter.

Ook in Nederland zijn er goede voorbeelden van concepten die zich richten op Generatie Z. KNVB heeft Kicks ontwikkeld, een combinatie van Cross-Fit en voetbal. Only Football van Soufiane Touzani heeft honderduizenden Z-ers als volger en speelt met verschillende formats in op de behoefte van de doelgroep en adverteerders. Een ander goed voorbeeld is de Tour de Tietema, die met een serie van bijzondere challenges in staat bleek jonge mensen te interesseren in de Tour de France. Voetbalclubs als Ajax en AZ hebben jonge marketeers in dienst die zich volledig richten op het betrekken van Generatie Z.

Wat zijn belangrijke inzichten voor sportorganisaties en mediabedrijven die zich op Generatie Z willen richten? Zorg voor zichtbaarheid op mobiele apparaten, met . YouTube als een van de belangrijkste kanalen. Breng verhalen uit het leven van sporters en coaches, idealiter gepresenteerd door leeftijdsgenoten. Zorg er voor dat de content rauw en niet te gestileerd is, dat verhoogt de authenticiteit. Verspreid highlight videos om de betrokkenheid bij de doelgroep te vergroten. Zorg ervoor dat je sport altijd ‘aanstaat’ (always on) op de social media kanalen die Gen Z-ers volgen.

Ook in deze aflevering van BNR ‘Over sport en economie’ kwamen de vragen van Thomas van Zijl. De uitzending is hier terug te kijken en hier terug te luisteren. Alle uitzendingen van deze serie zijn te vinden op deze website, de website van BNR en ook te beluisteren via je favoriete podcast app.

Over Super Bowl LIV

Een interview in het programma BNR Ochtendspits met Bas van Werven en Thomas van Groningen over de 54e editie van de Super Bowl die op 2 februari 2020 werd gespeeld en met 31 – 20 werd gewonnen door de Kansas City Chiefs.

Het ging over de wedstrijd, over commercials, over politiek en over de Pepsi Half Time Show met Jennifer Lopez en Shakira.

Terugluisteren kan via deze link.